2024 yılında elde edilen kira geliri, 33 bin liralık istisna tutarını aşıyorsa beyanname verilmesi gerekiyor. 2 Nisan’a kadar bu işlem yapılmalı. Kiracıların verdiği bilgiler ve tapu, banka, sigorta kuruluşlarından sağlanan verilerle evin kirada olup olmadığı tespit edilebiliyor.
Kira beyannamesi doldurulurken ‘getiri’ ve ‘götürü’ gider yöntemlerinden biri tercih ediliyor. Götürü gider yöntemi seçildiğinde, istisna tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutardan yüzde 15 daha indirim yapılabiliyor. Bu yöntem, mülk sahiplerinin vergi yükünü azaltma konusunda önemli bir avantaj sunuyor.
Gerçek gider yöntemiyle ise evle ilgili yapılan asansör, yalıtım, kombi, ankastre masrafları kira gelirinden indirilebiliyor. Ayrıca, ev krediyle alınmışsa faiz ödemeleri de gider olarak gösterilebiliyor. 2020’den sonra alınan evlerin satın alma bedelinin yüzde 5’i de gider olarak hesaba dahil ediliyor.
‘Hazirbeyan.gib.gov.tr’ internet adresine girildiğinde görülen beyanname ekranında ‘istisna’, ‘gider’ gibi bölümlere yazılan her bir tutar, kira gelirinin düşmesini sağlıyor. Eğitim, sağlık ve hayat sigortası gibi harcamalar, bu bölümlerde dikkat çekiyor.
Sağlık, eğitim, sigorta gibi masraflar varsa, ‘getiri’ veya ‘götürü’ gider yönteminden biri seçilerek hazır beyan sistemi doldurulmalıdır. Sayfayı aşağıya kaydırdığınızda ‘Gelirden yapılacak indirimler’ bölümünde, ‘şahıs sigorta primleri’, ‘eğitim ve sağlık harcamaları’, ‘bağış yardımları’ gibi maddeler yer alıyor.
Eğitim harcaması indiriminde 18 yaş sınırı bulunmaktadır. Eğer üniversite eğitimi devam ediyorsa, 25 yaşın dolmaması gerekiyor. Kitap, kırtasiye masrafları, servis ücretleri, kurs ücretleri, kreş ve özel yurt masrafları indirim konusu yapılabiliyor.
Okul yemek parası ve vakıf üniversitelerine ödenen eğitim harcamaları ise indirim olarak dikkate alınamıyor. Harcama belgeleri beyanname verirken eklenmiyor, ancak faturanın alındığı işletme unvanı, vergi ve fatura numarası ilgili satılara kaydediliyor.
Kira vergisi mükellefinin şahsına, eşine ve çocuklarına ait hayat sigortalarına ödenen primlerin yüzde 50’si ile şahıs sigorta primlerinin yüzde 100’ü gelir matrahından indirilebiliyor. İndirim konusu yapılacak primlerin toplamı, beyan edilen gelirin yüzde 15’ini aşamıyor.
Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) ödenen katkı paylarının indirim konusu yapılamadığı unutulmamalıdır. Kamu kurumlarına yapılan bağışların bir kısmına indirim imkanı tanınıyor. Kamu kurumlarına bağışlanan okul, sağlık tesisi ve ibadethanelere ilişkin harcamaların tamamı beyan edilen gelirden indirilebiliyor.
Mülk sahibi, yıllık 220 bin lira kira geliri elde etmiş ve götürü gider yöntemini seçmiş olsun. Bu durumda önce 33 bin liralık istisna tutarı düşülecek. Kalan 187 bin liranın yüzde 15’i (28 bin 50 lira) götürü gider kuralı gereği indirilecek.
Böylece istisna ve gider düşülmüş kira geliri 158 bin 950 lira olarak hesaplanıyor. Bu kişinin eğitim, sağlık masrafları varsa, 158 bin 950 liranın yüzde 10’unu yani 15 bin 895 lirayı aşmayacak şekilde indirim yapma hakkı bulunuyor. Sonuç olarak, bu indirimler sayesinde mülk sahibinin ödeyeceği vergi önemli ölçüde azalıyor.