Demiryolu taşımacılığında yapay zeka entegrasyonu, bakım süreçlerini iyileştiriyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, bu teknolojilerin güvenliği artırdığını belirtti. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD), dijitalleşme ile büyük bir dönüşüm gerçekleştiriyor. Yapay zeka, demiryolu ağını modernize etmek için kritik bir rol oynuyor.
Uraloğlu, “Yapay zeka, otomatik tren muayene istasyonlarında toplanan büyük veriyi değerlendirerek arızaları oluşmadan tespit ediyor.” diyerek bu sistemin önemini vurguladı. Bu sayede, demiryolu hatlarında uzaktan takip ve analiz imkânı sunuluyor.
TCDD-TÜBİTAK iş birliği ile geliştirilen Otomatik Tren Muayene İstasyonu (OTMİ), demiryolu güvenliği ve bakım süreçlerinde devrim niteliğinde bir adım olarak öne çıkıyor. Uraloğlu, “Eskiden trenler, bakım atölyelerinde manuel kontrollerle incelenirken, artık OTMİ sayesinde hareket halindeyken tüm kritik bileşenleri analiz edilebiliyor.” dedi.
Bu sistem, yapay zeka tabanlı görüntü işleme ve sensör sistemleri ile donatılmıştır. Trenlerin her bir parçası detaylı bir şekilde taranarak anlık veriler üretiliyor. Uraloğlu, “Otomatik Tren Muayene İstasyonlarında yapay zeka algoritmaları, toplanan büyük veriyi değerlendirerek olası arızaları daha oluşmadan tespit ediyor.” şeklinde ifade etti.
Demiryolu altyapısının sürekli izlenmesi ve bakım süreçlerinin etkin yönetilmesi amacıyla kestirimci bakım sistemleri yaygınlaştırılıyor. Uraloğlu, “Özel sensörlerle donatılmış demiryolu araçları, raylardaki olası kırık ve çatlakları, çökmeleri ve elektrifikasyon sistemlerindeki kusurları önceden belirleyerek arızalar oluşmadan müdahale edilmesini sağlıyor.” dedi.
Bu sistem sayesinde, işletme sürekliliği artarken, maliyetler de önemli ölçüde düşürülüyor. Uraloğlu, “Beklenmedik arızaların önüne geçiliyor, bakım maliyetleri düşüyor ve tren sefer sürekliliği maksimum seviyeye çıkarılıyor.” ifadelerini kullandı.
Bakan Uraloğlu, demiryolu taşımacılığında güvenliğin en büyük önceliklerden biri olduğunu vurguladı. Yapay zeka destekli güvenlik çözümlerinin devreye alındığını belirtti. “Yapay zeka tabanlı analiz sistemleri makinistlerin yüz hareketlerini, göz kapaklarının kapanma süresini ve baş pozisyonunu takip ederek dikkat dağınıklığını tespit ediyor.” açıklamasında bulundu.
Bu sistemler, makinistlerin güvenliğini artırmak için kritik bir rol oynamaktadır. Uraloğlu, “Gerektiğinde uyarılar veriyor.” diyerek bu teknolojinin önemini vurguladı.
Demiryollarında güvenliği artırmak ve operasyonları kesintisiz bir şekilde yönetmek amacıyla devreye alınan Eryaman İzleme Merkezi, YHT hatlarının sürekli kontrolünü sağlıyor. Uraloğlu, “Bu merkezde, tüneller, köprüler, menfezler ve viyadükler gibi kritik altyapılar akıllı kameralar ve sensörler aracılığıyla 7/24 izleniyor.” dedi.
Analiz sistemleri sayesinde, rüzgar, sel, deprem gibi doğal afetlerin anlık olarak taranarak risk değerlendirmesi yapılıyor. Uraloğlu, “Uzaktan izleme teknolojisiyle hatlarda herhangi bir olumsuzluk tespit edildiğinde ilgili ekipler hızla bilgilendiriliyor.” şeklinde belirtti.
Demiryollarının geleceğine ilişkin değerlendirmelerde bulunan Uraloğlu, otonom trenlerin ve yapay zeka tabanlı sinyalizasyon sistemlerinin yaygınlaşacağını belirtti. “Yapay zeka destekli enerji yönetim sistemleri sayesinde, trenlerimiz en düşük enerji tüketimiyle maksimum verimlilik sağlayacak.” dedi.
Bu gelişmeler, hem karbon emisyonlarını azaltacak hem de işletme maliyetlerini düşürecek. Uraloğlu, “Akıllı asistanlar ve chatbot'lar, yolcuların ihtiyaçlarını analiz ederek en uygun seyahat planlarını sunacak.” diyerek yolcu deneyimini artıracaklarını ifade etti.